Internet Terimleri Sözlüğü

56 K Line : Saniyede 56.000 bit taşıyabilen telefon hattı (leased-line). Bu hızda 1 MB dosya yaklaşık olarak 3 dakikada gelir.

ADN : (Advanced Digital Network) Genellikle 56 Kbp leased-line 'lar için kullanılr.

Applet : HTML sayfasının içine gömülebilen küçük java programıdır.

Archie : Anonymous FTP sitelerindeki dosyaları bulmak için kullanlan araç-program.

ARPANet : (Advanced Research Projects Agency Network) 60'ların sonu 70'lerin başında Amerika Savunma Bakanlığı tarafından,olabilecek bir nükleer savaşta ayakta kalabilecek WAN projesi. Internet'in oluşmasındaki temel taş !

Backbone : Network üzerindeki temel geçiş yollarını (pathway) oluşturan yüksek hızlı hat ve bağlantılarının oluşturduğu yapı.

Bandwidth : Bir bağlantıdan yollayabileceğiniz bilgi miktarı.

Baud : Genel kullanım olarak modemin bir saniyede ne kadar bit alıp verebileceğinin göstergesidir.

BinHex : (BINary HEXadecimal) ASCII olmayan dosyaları ASCII formatına çevirme metodu.E-mail'leri sadece ASCII olarak okuyabileceğimiz için bu tür çevirime ihtiyacımız var.

Bit : (Binary Digit) 2'lik düzendeki basamak sayısı.Yani 1 yada 0. Komputerize edilebilen en küçük veri birimi.

BITNET : (Because It's Time NETwork) veya (Because It's There NETwork). Internet'ten ayrı olarak sadece eğitim kurumlarına özel bir network. Internet ile aralarında e-mail alış-verişi mevcuttur. Bu nedenle Listserv'ler her iki network'ün de popüler araçlarındandır.

Bps : (Bits-Per-Second) 2 bağlantı noktası arasında verinin ne kadar hızlı transfer edildiğinin göstergesi. Örneğin; bir 28.800 Bps modem saniyede 28.800bit transfer edebilir.

Browser : şu anda bu sayfayı okumak için kullanmakta olduğunuz program. (Internet Explorer 4.x veya Netscape gibi...)

BTW : By the way (bu arada). Genellikle online forumlarda kullanılan kısaltma.

Byte : Tek bir karakteri temsil eden Bit kümesi.Genellikle 1 byte 8 bit'ten oluşur.(Ölçüme bağlı olarak daha fazla da olabilir)

Certificate Authority : SSL bağlantılarda kullanılan Güvenlik Sertifikaları (Security Certificates) sağlayan otorite.

CGI : (Common Gateway Interface) Server'daki programların birbirleri ile iletişim kurmalarını ya da diğer programların Web Server ile nasıl iletişim kuracaklarını belirleyen kurallar seti. Genellikle web server'dan data'yı alan ve bu data ile küçük işlemler yerine getiren (forma yazılan bilgileri e-mail olarak atmak gibi) küçük programlardır.

Cgi-Bin : Web Server'da CGI dosyalarının bulunduğu dizine verilen genel isim.

Client : Bir server ya da başka bir bilgisayar ile bağlantı kurup veri alış-verişinde bulunulmasını sağlayan yazılım.

Cookie : Internet'te en çok kullanılan anlamıyla,Web Server tarafından Web Browser'a gönderilen,Browser tarafından save edildikten sonra server'dan yapılan ek istemler sırasında tekrar server'a gönderilen bilgidir. Cookie'ler login ya da registration bilgileri, alış-veriş kartı vs. gibi bilgileri içerebilirler.

Domain Name : Bir Internet sitesini tanımlayan adres. (www.ğğğğ.com.tr gibi)

Ethernet : LAN'daki bağlanma (networking) işlemleri için kullanılan oldukça yaygın bir method. Ortalama hızı yaklaşık olarak 10.000.000 bps'dir.

F*küfür* : (Frequently Asked Questions) Sıkça sorulan sorular.

FDDI : (Fiber Distributed Data Interface) Fiber optik kablolar üzerinden veri alış-verişi standartı. Ortalama hızı 100.000.000 bps'dir.

Finger : Diğer Internet sitelerindeki kullanıcıları tespit etmek (locate) için kullanılan bir Internet aracı.

FireWall : Bir LAN'ı (Local Area Network) güvenlik amacıyla 2 yada daha fazla parçaya bölen yazılım ve donanım kombinasyonudur.

FTP : (File Transfer Protocol) Internet sitelerindeki dosya alış-verişinde bulunabilmek için kullanılan protokol.

Gateway : Birbirine benzemeyen iki protokol arasında bağlantıyı sa?ğlayan donanım ya da yazılım setine denir.

Hit : Browser tarafından Web Server'a yapılan tek bir isteme denir. Örneğin 3 adet resim içeren bir sayfa açıldığında 4 adet hit olur. 1 adet sayfa için + 3 adet de içindeki resimler için.

Host : Network üzerinde diğer makinalara servis veren herhangi bir makina.

IMHO : (In My Humble Opinion) Online forumlarda kullanılan kısaltma.

Internet : 2 veya daha fazla network'ün birleşmesiyle oluşan yapı.

Intranet : Firma içinde bildiğimiz Internet yazılımlarının kullanıldığı sadece firmaya özel network.

IP Number : Internet üzerindeki her bir makinaya özel, noktalarla birbirinden ayrılan 4 kısımdan oluşan sayı. Örneğin 195.142.130.1 gibi...

IRC : (Internet Relay Chat) Internet üzerindeki çok kullanıcılı sohbet ortamları.

ISDN : (Integrated Services Digital Network) 128.000 bps hızındaki özel telefon hattı.

JDK : (Java Development Kit) Sun Microsystems'in java uygulamaları ve applet'ler yazmak, test ve debug etmek için geliştirdiği yazılım paketi.

Leased-Line : 24 saat, 365 gün açık telefon hattı.

Listserv : Kullanıcıların mesaj alış-verişinde bulundukları listeler.

Mailing List : Kullanıcının tek bir adrese mesaj göndererek,üye olan kullanıcılara bu mesajın dağıltılmasını sağlayan mesajlaşma sistemi.

MIME : (Multipurpose Internet Mail Extensions) ASCII olmayan dosyaları standart e-mail'e eklemeye yarayan standart. Örneğin; yazdığınız bir e-mail içine grafik koyabilmenizi sağlayan bir standart. (Bu mailin düzgün okunabilmesi için alıcının programının da MIME standartıdın? destekliyor olması gerekmektedir)

Mirror : Genellikle bir şeyin tam olarak aynısının kopyasının alınmasıdır. Bu bir hard disk ya da web sitesi olabilir.

Mosaic : Mac, Windows, Unix için aynı arayüze sahip ilk Browser.

MUD : (Multi User Dungeon or Dimension) Genellikle text ortamında kullanıcıların belirli karakterlerin yeribe geçerek oynadıkları oyunlar.

MUSE : (Multi User Simulated Environment) Daha az şiddet içeren bir MUD çeşidi.

Netizen : Internet'i kullanan kişiler için "Citizen" den üretilmiş bir isim. (Internet sakini)

Network : Kaynaklaını paylaşmak için birbirine bağlanmış 2 veya daha fazla bilgisayarın oluşturduğu yapı.

Newsgroup : USENET üzerindeki tartışma gruplarına verilen isim.

NIC : (Networked Information Center) Bir network için bilgilerin tutulduğu birime denir. En meşhuru domain isimlerinin kaydının yapıldığı InterNIC'dır. NIC (Network Interface Card) network kartlarına verilen isimdir.

NNTP : (Network News Transport Protocol) Sunucu ve istemci tarafından kullanılan USENET postinglerini TCP/IP üzerinden taşımaya yarayan protokole verilen isimdir.

Node : Network'e bağlı olan bilgisayar.

Packet Switching : Internet üzerindeki data taşıma metodu. Paket anahtarlamalarda verilen parçalara ayrıır. Bu parçalarda verinin nereden geldiği ve nereye gitmekte olduğu bilgileri vardır. Bu sayede aynı hat üzerinden değil ilk adreslere giden veriler taşınabilir.

POP : (Point Of Presence veya Post Office Protocol) Point Of Presence anlamında network'ün bağlanılabilecek bir noktasının bulunduğu şehir ya da lokasyon. Örne?in; ISP'niz Ankara'dan sonra İstanbul'da da bir POP açıyoruz derse, İstanbul'luların dial-up olarak şehiriçi arayarak bağlanabilecekleri bir istanbul şubesi açıyor demektir. Post Office Protocol anlamında ise Eudora, Pegasus gibi mail programlarının mail alış-verişinde kullandıkları protokol anlaşılmaktadır.

Port : Internet'teki anlamı URL adresinin sonunda : ile ayrıldıktan sonra gelen sayıdır.Örneğin web serverlar genellikle 80 numaralı portu kullanırlar.Eğer standart dışı bir port kullanılıyorsa domain isminin sonunda bu numara belirtilir.

PPP : (Point to Point Protocol) Internet için TCP/IP bağlantısını modem ile kurmak için oldukça sık kullanılan bir protocol.

Router : 2 veya daha fazla network arasındaki bağlantıyı sağlayan özel amaçlı bilgisayar. Bu bilgisayar bütün vaktini hangi adresten gelen paketlerin hangi adrese hangi yol üzerinden gideceğini ayarlamakla geçer.

Security Certificate : SSL protokolü tarafından güvenli bağlantılar için kullanılan bilgiye verilen isimdir. (Güvenlik Sertifikası) SSI bağlantısının gerçekleşebilmesi için her iki tarafın da geçerli Güvenlik Sertifikasına sahip olması gerekmektedir.

SLIP : (Serial Line Internet Protocol) PPP gibi modem üzerinden Internet'e bağlanmak için kullanılan bir protokol. Genellikle UNIX serverlara bağlanmak için kullanılır. Artık yerini PPP'ye bırakıyor.

SMDS : (Switched Multimegabit Data Service) Çok yüksek data transferi için geliştirilen standart.

Spam (Spamming) : Mesaj listelerini yada USENET'i kullanarak istemeyen kullanıcılar da dahil olmak üzere bir mesajı göndermek.

SQL : (Structured Query Language) Veritabınına sorguluma göndermek için kullanılan özel bir programlama dilidir.

SSL : (Secure Sockets Layer) Netscape Communications tarafından tasarlanan, Internet üzerinde şifrelenmiş, güvenli iletişimi sağlayan protokoldür. SSL çoğunlukla browserlar ile server'lar arasındaki iletişimlerde kullanılır. Https ile bağlayan bir Internet adresinde SSL bağlantısının kullanılacağı anlaşılır. SSL bağlantısındaki her iki tarafında Güvenlik Sertifikasına sahip olması gerekir. Her iki taraf da bilgiyi göndermeden önce şifrelerler. Ve bu şifreyi sadece doğru Güvenlik Sertifikasına sahip olan karşı taraf çözebilir.

T-1 : 1.544.0 bps hızında leased-line bağlantısı. Bu oldukça yüksek bir hız olmasına rağmen (1 MB yaklaşık olarak 10 saniyede transfer edilir) full-screen, full-motion video için yeterli değildir.

T-3 : 44.736.0 bps hızındaki leased-line bağlantısı. Bu h?z full-screen, full-motion video için gereken daha fazla bir hızdır.

Terminal Server : Özel amaçlı, bir tarafında birçok modem takmak için yerler olan, diğer tarafında da LAN ya da host makinası ile bağlantıyı sağlayan bilgisayara verilen isim.

URL : (Uniform Resource Locator) WEV'in bir parçası olan bir kaynağın adresini belirtmek için kullanılan standart.

USENET : Dünya çapındaki kullanıcıların birbirleriyle yazışabildikleri 10.000'den fazla tartışma grubunun bulunduğu sistem.

UUENCODE : (UNIX to UNIX Encoding) Binary dosyaları ASCII'ye çevirerek Internet üzerinden E-Mail sayesinde transferini mümkün kılan çevrim metodu.

WAIS : (Wide Area Information Servers) Networkler arasında çok büyük miktarlarda bilgiyi indeksleyerek aranabilir bir veri tabanı oluşturup bunu kullanıma sunan ticari bir yazılım paketi.

WAN : (Wide Area Network) Sadece bir bina ya da kampüsten daha geniş bir alanı kapsayan network. (Küçük boyuttakilere verilen isim LAN, orta büyüklükteki ise MAN'dır)

Alintidir.